प्रत्येक वर्ष मार्च ३१ तारिखका दिन पारलैङ्गिक दृश्यताको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस मनाइन्छ । पारलैङ्गिक (ट्रान्सजेण्डर) व्यक्तिहरू बारे जनचेतना फैलाउन र पारलैङ्गिक व्यक्ति तथा आन्दोलनका उपब्धीहरूको उत्सव मनाउनमा यो दिवस केन्द्रित छ । यो दिवस सन् २००९ मा अमेरिकी पारलैङ्गिक अधिकारकर्मी रचेल क्रेन्डलद्वारा सुरुवात गरिएको थियो । हालको विश्वव्यापी मनाइने गरिन्छ ।नेपालमा सन् २०१९ मा पहिलो पटक यो दिवस राजधानीको फिब्वःख्यः (माइतीघर मण्डला) मा पारलैङ्गिक हरुकै समुह क्वयेर युथ ग्रुपबाट भएको थियो । त्यसपछि नेपालमा पनि यस दिवस मनाइन शुरु भयो । सन् २०२० मा त क्वयेर युथ ग्रुप ले संगठित रुपमा पारलैङ्गिक मागपत्र पनि जारी गरे । नेपालमा पारलैङ्गिक हरुको यसरी राष्ट्रिय तवरमा नै पैरवी र नितिगत सचेतनाका लागि यस सात बुँदे मागपत्रको ठूलो भूमिका छ ।
सन् २०२० मा यसै दिवसको उपलक्ष्य पारी राष्ट्रिय पारलैङ्गिक मागपत्रु जारी गरिएको हो , जसमा पारलैङ्गिक व्यक्ती तथा समूहहरूले आफ्नो लैङ्गिक पहिचानको कानूनी मान्यताको माग गरेका छन् । पारलैङ्गिक महिलाहरूले (महिला) र पारलैङ्गिक पुरुषहरूले (पुरुष) उल्लेख गर्न पाउनुपर्ने लगायत वैयक्तिक लैङ्गिक इतिहासमा गोपनीयता लगायतका विषयहरू समेत उठाइएका छन् ।
यस वर्ष अर्थात वर्ष २०२१ को यस पारलैङ्गिक दृश्यताको अन्तर्राष्ट्रिय दिवस चाँही १२औं श्रृखला हो । अन्तराष्ट्रिय रुपमा यस कार्यक्रमको आयोजना गर्ने संस्था टिएसईआरले कोभिड संक्रमण जोखिमका कारणले यस वर्ष औपचारीक कार्यक्रमहरु आयोजना नहुने तर भर्चुअल्ली चाँही भाग लिन सकिने बताएको छ । यस वर्ष सन् २०२१ मा यस दिवसको कुनै नारा पनि तय गरिएन ।
संयुक्त राष्ट्र संघले जारी गरेको तथ्यपत्र अनुसार जन्मँदा इङ्गित गरिएको लैङ्गिकता भन्दा फरक लैङ्गिक पहिचान भएका व्यक्तिहरू पारलैङ्गिक ९ट्रान्सजेण्डर० व्यक्तिहरू हुन् । कुनै पनि शिशु जन्मँदा यौनाङ्गको आधारमा योनी भए बालिका वा शिश्न भए बालक भनि इङ्गित गरिन्छ । यसलाई जन्मँदा इङ्गित गरिएको लैङ्गिकता भनिन्छ । लैङ्गिक पहिचान भन्नाले हरेक व्यक्तिको भित्री मन वा अन्तरात्माबाट आफ्नो लैङ्गिकता सम्बन्धीको व्यक्तिगत अनुभूति भनि बुझिन्छ । पारलैङ्गिक महिलाहरू ती महिला हुन् जसलाई जन्मँदा यौनाङ्गको आधारमा बालक भनि इङ्गित गरिएको थियो । पारलैङ्गिक पुरुषहरू ती पुरुषहरू हुन् जसलाई जन्मँदा यौनाङ्गको आधारमा बालिका भनि इङ्गित गरिएको थियो । पारलैङ्गिक महिला तथा पुरुषहरू आफूलाई महिला वा पुरुष नै भनेर चिनाउँछन् वा पहिचान गर्छन् । यो महिला पुरुष भन्दा भिन्न हुँ भनेर चिनाउने ुतेस्रोलिङ्गीु पहिचान भन्दा फरक छ ।
यस दिवसको सबैलाई शुभकामना ।
रुक्शना कपाली / सुयोग ढकाल
Liked by:
