प्रत्येक वर्ष १० डिसेम्बरमा अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस मनाइन्छ । सन् १९४८ मा संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाले मानव अधिकार घोषणापत्र पारित गरेको ऐतिहासिक दिनको सम्झनास्वरुप यो दिवस मनाउने गरिएको हो ।
विश्वमा मानव अधिकार घोषणापत्र सबैभन्दा बढी भाषामा अनुवादित तथा प्रकाशित भएको घोषणा पत्र हो । पछिल्लो तथ्यांकअनुसार यो घोषणा पत्र ५ सयभन्दा बढी भाषामा अनुवादित भएको छ ।
प्रत्येक वर्ष विभिन्न मूल नाराका साथ मनाइने अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस यो वर्ष अर्थात् सन् २०२१ मा हामी यो संकटबाट थप सुन्दर, समान र स्वच्छ भएर उठ्नेछौँ भन्ने आशयको रहेको छ । विश्व कोरोनाभाइरस (कोभिड १९) संकटबाट गुज्रिएकाले यो नारालाई यो वर्षको मूल नाराका रुपमा लिइएको हो । फेरि उठ्ने संकल्पका साथ यो दिवस मनाइरहँदा विश्वमा कोरोनाभाइरसका विभिन्न भेरियन्टले थप चासो र चिन्ता पनि बढाइरहेका छन् ।
मानव अधिकार खासमा एउटा मानिसको जन्म भए पछि उसले पाउनु पर्ने अधिकारहरु हुन् । सम्मानित जीवनका लागि एउटा मानिसका लागि चाहिने सबै आधारभूत आवश्यकताहरु मानव अधिकारभित्र पर्छन् ।
मानव अधिकार घोषणापत्रका आधारभूत विषयहरु के के हुन् त ? आउनुहोस्, हाम्रो पात्रोमा यसबारे चर्चा गरौँ–
यस मानव अधिकार घोषणापत्रले हामी सबैलाई सशक्तिकरण गर्दछ
मानव अधिकार हरेक मानवका लागि अपरिहार्य छ
हाम्रो साझा मानवता बिश्वबन्धुत्वको जरामा आसिन छ
समानता, न्याय र स्वतन्त्रताले मात्र द्वन्द्वलाई रोकेर शान्ति स्थापना गर्दछ
जहाँ जहिले मानवीय मूल्यमाथि आक्रमण हुन्छ, हामी सबै जोखिममा हुन्छौँ
आफ्नो र अरुको लागि आवाज उठाउने गरौँ
पछिल्ला वर्षमा पूरै संसारलाई हल्लाउने र त्रसित गर्ने मानव अधिकार उल्लंघनका समाचारहरु पनि आइरहेका छन् । हाम्रो समाजमा रुढीवादी परम्पराका कारण हुने महिलामाथिका हिंसा हुन् या सिरियाका बालबालिकामाथि भइरहेका हिंसा, वा अफगानिस्तानमा महिलामाथि भइरहेका हिंसाहरु किन नहुन्, सबै मानव अधिकारका उल्लंघनका घटना हुन् ।
पाकिस्तानमा ‘अनर किलिङ’का नाममा हुने घटना हुन् या म्यानमारबाट ज्यान जोगाउनैका लागि विदेशिनु परेका रोहिंग्याहरुको वेदना किन नहोस्, सबै आधारभूत मानव अधिकार हनन भएका निर्लज्ज घटना हुन् । कहिलेकाहीँ त यस्तो लाग्छ, विश्वभर भइरहेका विभिन्न यी घटनाहरु कुनै ढुंगाको मन भएका व्यक्तिहरुले गराइरहेका छन्, मानौं हाम्रो मानवता पूर्णरुपमा मरिसकेको छ ।
झन् दुई वर्ष यता विश्वभर फैलिएको कोरोनाभाइरस महामारीका कारण मानव अधिकार उल्लंघनका घटनाहरु बढेका छन् । कोभिड १९ को प्रकोपलाई तत्काल कम गर्न लगाइएका लकडाउन, सीमानाका बन्द, बन्दाबन्दीका कारण मानव अधिकारमा थप दखल पुगेको विभिन्न रिपोर्टहरुले बताएका पनि छन् । मानव अधिकारका आधारशिलाहरु शिक्षा, स्वास्थ्य, यात्रा, व्यापारलगायतका विषयमा पनि कोरोनाका कारण ठूलो प्रभाव पुगेको छ ।
अब संसारले कोरोनाबाट पुनस्र्थापना हुँदै गर्दा मानव अधिकारका यी आधारशिलाहरुको पनि विशेष ध्यान दिनु जरुरी छ । अनि समाजको दिगो विकासका लागि स्थानीय सरकार, स्थानीय समुदाय तथा प्रत्येक व्यक्तिहरुले विशेष ध्यान दिनु पर्छ, सजगता अपनाउनु पर्छ ।
मानव अधिकारको पूर्ण सुनिश्चितता विकासको आधार हो, हाम्रो समाज समुन्नत हुने खुड्किलो हो । आजको दिन हामीले आफ्नो तर्फबाट पनि मानव अधिकार उल्लंघनका कदम नचाल्ने संकल्प लिऔँ । मानव अधिकार दिवसको शुभकामना ।
हाम्रो पात्रोको लागि सुयोग ढकाल
Liked by:
