कति भएपछि अति ? | Hamro Patro

ब्लग - साहित्य / प्रविधि

कति भएपछि अति ?




गुगल अब सर्च इन्जिनमा मात्र सिमित नरहेर आफ्नो दायरा बढाउँदै आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा विशेषता हासिल गर्ने लक्ष्य लिएर अघि बढ्ने भएको छ ।



ए.आइ वा आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको चर्चा दिनप्रतिदिन चुलिरहेको छ । कति आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सलाई चाहिँ अति मान्ने त ? यसको उत्तर हामीमध्ये सायद कोहीसँग पनि छैन । कृत्रिम चेतना वा ए.आइमा क्रान्ति ल्याउन लागिपरेका गुगलका इन्जिनियरहरु त झनै यो प्रश्नबारे सोच्न पनि सक्दैनन् होला । गुगलले केही हप्ताअघि मात्र सम्पन्न क्ष्रइ सम्मेलनमा डुप्लेक्स सार्वजनिक ग¥यो । गुगल एसिसटेन्टको सहयोगी यो नयाँ ए.आइले उसको मालिकको सट्टामा मानिसहरुसँग मानिसजस्तै गरी कुरा गर्न सक्छ ।
मानिसजस्तै कुरा गर्न सक्छ भनेर प्रमाणित गर्न गुगलले डुप्लेक्स र सैलुनकाबीच भएको कुराकानी पनि सुनायो । नभन्दै डुप्लेक्सले हामी जस्तै कुरा गर्न सक्ने रहेछ । यति मात्र कहाँ हो र, हामीले नै जस्तो गरी बीचमा बीचमा अँअँ र म्म्म्... पनि गर्दो रहेछ । डुप्लेक्सको यो हकर्त देखेर विश्वका विभिन्न क्षेत्रबाट उपस्थित इञ्जिनियरहरु रमाउँदै ताली पिट्न थाले । यता इञ्जिनियरहरुको ताली गर्जिरहँदा डुप्लेक्सको यो हदको चेतनाबाट केही मानिसहरु चिन्तित हुन थालेका छन् । 


गुगलको मुख्य उद्देश्य डुप्लेक्सलाई चेतना थप्ने नभएर मानिससँगै गरेको जस्तो कुराकानी बनाउनु होला । तर यो सँगै यसले कुराकानीको मोहडा नै परिवर्तन गरिदिने भयो । मानिसले मानिससँग कुरा गर्नुपर्ने होइन र ? कुराकानी भनेको शब्दको आदानप्रदान मात्र त होइन नि । यसमा भाव र संवेदनाको पनि कुरा आउँछ । यसअघिसम्म यस्ता मेसिनहरुसँग कुरा गर्दा हामीजस्तै दुरुस्तै कुरा गर्न सक्दैन भन्ने हेक्का हुन्थ्यो तर गुगलको डेमोमा डुप्लेक्सले राम्रोसँग मात्र होइन, केही हदमा मानिसभन्दा राम्रोसँग कुरा गरेर देखाइदियो । 


गुगलको पछिललो आविष्कार डुप्लेक्सविरुद्ध चौतर्फी असन्तुष्टि आउन थालेपछि मात्र गुगलले सोही हप्ता यसले कुराकानी सुरु गर्नुअघि आफ्नो परिचय खुलाउने स्पष्टीकरण दियो । यसले दिने परिचय कस्तो हुने भनेर अभैm खुलेको छैन । सिलिकन भ्यालीका इन्जिनियरको यस पछिल्लो आविष्कारलाई धेरैले दुस्साहसको रुपमा हेरेका छन् । आविष्कार गर्न सक्ने क्षमता राख्ने भएरै यस्ता आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको आविष्कार गरिनु कतिको जायज हो, सायद यो सोच्ने समय आइसकेको छ । यसै पनि सिलिकन भ्यालीका इन्जिनियरहरु सामाजिक नैतिकतालाई ध्यानमा राख्दैनन् भनेर बेलाबेलामा आलोचित हुने गरेका छन् ।
गुगल अब सर्च इन्जिनमा मात्र सिमित नरहेर आफ्नो दायरा बढाउँदै आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्समा विशेषता हासिल गर्ने लक्ष्य लिएर अघि बढ्ने भएको छ । आविष्कारको प्रयोग के भनेर ध्यान नराख्ने, यसको प्रयोगले समाजमा र मानिसमा के प्रभाव पार्दछ, मानिस मानिसको बीचको सम्बन्धमा केही असन्तुलन ल्याउँला कि भनेर विचारै नगरी गरिएको आविष्कारले केही माने राख्ला र ?
गुगल, फेसबुकका साथै सिलिकन भ्यालीका अन्य कम्पनीहरुले प्रविधिका बेफाइदा पनि छन् भनेर स्वीकार आपैंmले पनि गर्ने गर्दछन् । तर उनीहरु यसको समाधानतर्पm नगएर समस्या थपतर्पm मोडिदैछन् । गुगलको पछिल्लो सम्मेलनले त झन् उनीहरु प्रविधिले ल्याउन सक्ने संकटबारे संवेदनशील छँदै छैन भनेर प्रमाणित गरिदियो । फेसबुकको डेटिङ सेवा, गुगलको डुप्लेक्स र उनीहरुकै फाटो रिकगनिसन वा अनुहार पहिचान गर्न सक्नेजस्ता उनीहरुको आविष्कारले त उनीहरु आविष्कारकै लागि मरिमेटिएका छन् भन्ने देखाउँछ ।
प्रविधिको बढ्दो दुरुपयोगले समाजलाई विभाजनतिर लगेको केही सिद्धान्तहरु श्रीलंका, म्यानमार र फिलिपिन्सहरुमा प्रमाणित भइसकेको छ । फेसबुकको प्राइभेसी काण्डबाट हामी भर्खरै मात्रै सेलाउँदै छौँ । झुटा समाचार र अफवाह पैmलाउने खबरहरु हरेक दिन सामाजिक सञ्जालहरुमा हजारौँ पैmलिने गर्दछन् । यस्तो अवस्थामा हामीले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्ससँग पनि घुँडा टेक्ने दिन धेरै टाढा छैन ।
सिलिकन भ्यालीको नयाँ आविष्कारका लागि मानिसहरु आतुर रहने गर्थे । मानवजीवनलाई सहज र सुविधासम्पन्न गराउने आविष्कारको पर्खाइ हुने गर्दथ्यो । तर, केही वर्ष यतादेखि यहाँबाट आउने आविष्कारबाट चिन्तित हुनपर्ने अवस्था आउन थालेको छ । आविष्कारकै लागि आविष्कारको त के अर्थ भो र ?

 
हाम्रो पात्रो



Liked by
Liked by
0 /600 characters
Hamro Patro - Connecting Nepali Communities
Hamro Patro is one of the first Nepali app to include Nepali Patro, launched in 2010. We started with a Nepali Calendar mobile app to help Nepalese living abroad stay in touch with Nepalese festivals and important dates in Nepali calendar year. Later on, to cater to the people who couldn’t type in Nepali using fonts like Preeti, Ganesh and even Nepali Unicode, we built nepali mobile keyboard called Hamro Nepali keyboard.