नवजात शिशुहरूको लागि आमाको दूध एक सर्वश्रेष्ठ खाना हो। आमाले आफ्नो बच्चालाई दिन सक्ने सबैभन्दा राम्रो उपहार नै स्तनपान हो। यसले सामान्य वृद्धि र विकासको लागि सबै पोषक तत्वहरू समावेश गर्दछ। ६ महिना भएसम्म आमाको दुध बच्चाको लागि विशेष हुन्छ ।
• एक स्तनबाट दुध खुवाउँदा, अर्को स्तनबाट दुध बगिरहेको छ भने ,आमाको दुध पर्याप्त छ भनेर बुझ्दा हुन्छ।
• यदि बच्चा सन्तुष्ट छ र स्तनपान पछि २-३ घण्टा सुत्छ, २४ घण्टामा कम्तिमा ६-८ पटक पिसाब गर्छ र यदि दैनिक तौल बढ्दै गएको छ भने , आमाले गराएको स्तनपान बच्चाको लागि पर्याप्त छ भनेर बुझ्न सकिन्छ ।
अपर्याप्त दुधको कारणहरू :
गलत तरिका, राती स्तनपान नगर्नु, स्तन बलियो हुनु, कुनै रोग, तनावमा हुनु र अपर्याप्त निद्रा।
समस्या कसरी समाधान गर्ने?
• आमालाई पर्याप्त आराम गर्न दिने, पौष्टिक खानाहरू, पर्याप्त तरल पदार्थ पिउन दिनुहोस्।
• बच्चालाई माग अनुसार खुवाउनुहोस्।( Feeding on demand)
• प्यासिफायरहरू प्रयोग नगर्नुहोस्।
• सकेसम्म हरेक या केही समयको फरकमा खुवाउदा स्तनहरू पूर्ण रूपमा खाली गर्नुहोस्।
• आमाको दुध बनाउन मद्दत गर्ने प्रोल्याक्टिन हर्मोन ,रातको समयमा बन्ने भएकोले, रातको समयमा स्तनपान गराउनु अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण छ।
• आरामदायी, आत्मविश्वासी मनोवृत्तिले दुध बन्न मद्दत गर्छ। अर्कोतर्फ, तनाव र आत्मविश्वासको कमीले दुध प्रवाहमा बाधा पुर्याउँछ।
• स्तान्पानमा समस्या भएमा बच्चाको जीवनको पहिलो ६ महिनाको लागि Formula milk खुवाउन सकिन्छ जुन स्वस्थ शिशुहरूको पोषणको लागि एकमात्र स्रोतको रूपमा पर्याप्त छन्।
• १२ महिनाको उमेर सम्म गाईको वा भैंसीको दुध प्रयोग गर्नु हुँदैन।
• या त स्तनपान जारी राख्नुहोस् वा सूत्र फिडिङ (Formula Milk) दिनुहोस्।
स्तनपानसँग सम्बन्धित कुनै समस्या या जिज्ञासा भए तपाईंहरूले हाम्रो पात्रो हेल्थ मार्फत डाक्टर मुक्ति घिमिरेसँग अनलाइन परामर्श लिन सक्नुहुनेछ ।
डा मुक्ति घिमिरे, बाल रोग विशेषज्ञ
ने.मे.का. नं. ८२२५
नेपाल पल्मोकेयर एण्ड पोलिक्लिनिक प्राइभेट लिमिटेड, लाजिम्पाट
Liked by:
