भाद्र महिनाको शुक्ल पक्षको षष्ठी तिथिमा व्रत लिएर यो दिनमा सूर्य देवताका नाममा समर्पण गर्ने चलन छ । यो तिथिलाई सूर्य षष्ठी भनिन्छ । मानवले पृथ्वीवाट देख्ने सबैभन्दा शक्तिशाली, चम्किलो र विशाल बस्तु नै सूर्य हो । चराचर जगतका पालनहार यिनै सूर्य देवताको अपरम्पार महिमा पुराण, गीतालगायत अन्य सबै ग्रन्थहरूमा छ । आज तिनै सूर्य देवताको नाममा व्रत लिएर सूर्य षष्ठी मनाइन्छ ।
सूर्यविना त यस जगतमा केही पनि सम्भव छैन । हरेक सिर्जनाका सर्जक यिनै देवताको संकल्पमा आज बिहानै नुवाई–धुवाई भक्तजनहरूले गायत्री–मन्त्र जप गर्ने र व्रत लिने चलन छ । यसरी आजको दिनमा व्रत लिएमा धनधान्य, सन्तान, फलिफाप लगायत अश्वमेघ यज्ञ बराबरकै फल प्राप्त हुने विश्वास सनातनदेखि गरिँदै आएको हो ।
कल्परुतग्रन्थमा उद्धृत भविष्य–पुराणको वचनमा समेत भनिएको छ कि भाद्रशुक्ल षष्ठीका दिन जसले दक्षिणापथमा विराजमान भगवान् स्कन्धको दर्शन गर्छ त्यो ब्रह्महत्या आदि पापबाट मुक्त हुन्छ ।
आजका दिनमा घर नजिकै कुनै जलाशयमा स्नान गर्ने र नुहाएपछि सात प्रकारको फल, चामल, तिल, दुबो, चन्दन आदिलाई पानीमा मिसाएर उदाउँदै गरेको सूर्यलाई अर्ध दिएर आराधना गरी शुद्ध घिऊको दियो बाल्ने चलन छ ।
त्यस्तै, जलाशय किनारमा नै कपूर, धूप, रातो फूल, दुबो आदिबाट भगवान सूर्यको पूजा गर्नुपर्छ । यसरी जाप गर्दा सूर्य मन्त्रको उच्चारण गर्न जरुरी रहन्छ । यस शक्तिशाली मन्त्रलाई १०८ पटक उच्चारण गर्ने, मन्त्रको उर्जालाई आत्मसात् गर्ने र सूर्यको प्रभावलाई साधुवाद अभिव्यक्त गर्ने जरुरी रहन्छ ।
सूर्य मन्त्र
‘ॐ घृणि सूर्याय नमः’
‘ॐ सूर्याय नमः’
सूर्यको किरणविना संसारमा कुनै पनि जीव अनि वनस्पति हुन्न थियो । प्राणीहरूमा शक्ति एवं प्रकाश उजागर सूर्यले नै गर्छ । सूर्यको उपासनाबाट शरीर स्वस्थ रहन्छ ।
आजको दिनको सबैलाई शुभकामना ।
विश्व शान्ति दिवस
पृष्ठभूमि
हरेक वर्ष सेप्टेम्बर २१ तारिखका दिन विश्व शान्ति दिवस मनाउने गरिन्छ । यो दिवस सन् १९८२ सेप्टेम्बर २१ देखि मनाउन सुरु गरिएको हो । संयुक्त राष्ट्रसङ्घ महासभाले सन् १९८१ मा संसारका सबै देश र जनतामा शान्तिको कामना सहित अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति दिवस मनाउने प्रस्ताव पारित गरेसँगै यसै दिनको सन्दर्भ पारेर अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा शान्ति दिवस मनाउन थालिएको हो ।
नेपालमा कसरी मनाइन्छ त विश्व शान्ति दिवस?
नेपालमा भने यो दिवस २०६५ सालदेखि मनाउन थालिएको हो । विश्व शान्तिको उदेश्यले हरेक वर्ष यो दिवस विश्वभर मनाइने गरिन्छ । शान्ति दिवसका अवसरमा नेपालमा भने शान्ति मन्त्रालय लगायतका सरकारी निकाय र गैरसरकारी सङ्घसंस्थाहरूले विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाउने गर्दछन् । खास गरी १२ बर्से सशस्त्र द्वन्द्वको अन्त्य र शान्ति प्रक्रियाको संस्थागत सुरुवातको खुसीयालीमा नेपालमा शान्ति दिवसलाई लिने गरिन्छ । शान्ति प्रक्रियामा सहयोग पुर्याउँदै आएका मानवअधिकारवादी सङ्घसंस्थाहरूले यस दिन विचार गोष्ठी, सभा र र्यालीहरूको आयोजना गर्दै शान्ति दिवस मनाउने गर्दछन् ।
वर्ष २०२३ को नारा
End Racism, establish Peace - अर्थात् जातिवादको अन्त र शान्तिको स्थापना भन्ने रहेको छ ।
सर्वे भवन्तु सुखिनस्,
सर्वे सन्तु निरामया,
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु,
मा कश्चिद् दुखभागभवेत्,
ॐ शान्तिस् शान्तिस् शान्तिस्
अर्थात् सबै जनालाई सुख होस्, सबै शुभको पहिचान गर्न सक्ने होउन् । सबै स्वस्थ होउन् र कोही प्राणी पनि दुःखी नहोस् । 'उपनिषद'बाट साभार गरिएको यो शान्ति स्तोत्र प्रस्तुत गर्न चाह्यौँ, विश्व शान्तिको कामना सहित ।
विश्व अल्जाइमर दिवस
पृष्ठभूमि
आज सन् २०२३ को सेप्टेम्बर २१ तारिखका दिन विश्व समुदायले अल्जाइमर्स दिवस मनाँउदैछ , वर्ष २०२३ को नारा चाँही Know Dementia, Know Alzheimer's रहेको छ ।
अल्जाइमर कस्तो रोग हो ?
एउटा अनौठो रोगका बारेमा आज चर्चा गर्न चाह्यौँ आज विश्व अल्जाइमर दिवसको प्रसङ्गमा । अल्जाइमर एक प्रकारको डिमेन्सिया हो जसले व्यक्तिको प्राकृतिक स्मरण शक्ति, व्यवहार अनि अभिव्यक्तिलाई असर गर्दछ । यो स्नायूप्रणालीको एउटा रोग हो, शुरुवात कालमा संवेगात्मक अनि व्यहारात्मक परिवर्तनका रूपमा अल्जाइमरका लक्षणहरू देखिन्छ अनि पछि गएर अल्जाइमरले स्मरण शक्तिमा पूर्णतः ह्राससम्मको अवस्था निम्त्याउँदछ ।
यसका कारक तत्त्वहरूमा ७० प्रतिशत वंशाणुगत हुन्छ भने अन्य कारणहरूमा हाइपर टेन्सन, टाउकोमा गहिरो चोटहरू र डिप्रेसनलाई पनि मानिन्छ । अत्यन्त व्यस्त जीवनशैली र आफ्नोलागि समयको अभाव, तनाव, मोटोपन अनि शारीरिक व्यायामको कमी जस्ता कारणहरूले पनि अल्जाइमर को जोखिम बढाउँदछ ।
एकफेर अल्जाइमर भइसकेको मान्छेलाई ओखती गरेर सामान्य रूपमा दीर्घकालीन फर्काई असम्भव प्राय हुन्छ, अल्जाइमर रोग विरुद्ध लड्न हामी सबैले जनचेतना अनि जीवनशैलीमा केही सुधार गर्न जरुरी देखिन्छ । दैनिक व्यायाम, सन्तुलित भोजन, सामान्य जीवनशैली, जीवनबाट सन्तुलित अपेक्षा अनि दैनिक योगाभ्यास गर्नाले अल्जाइमर वाट हामी जोगिन सक्छौँ । बुढेसकालमा मात्र अल्जाइमर हुने भनेर हामीमध्ये कसैले बुझेका रहेछौँ भनेँ त्यो पूर्णतः सत्य नहुन सक्दछ ।
फिल्म र कथामा मात्र देखे पढेको यस्ता रोगहरू हाम्रो हेल्चेक्राईका कारणले आफ्नै जीवनमा पनि आउन सक्दछ । सन् २०१५ को अध्ययन अनुसार विश्वभरि करिब ३ करोड अल्जाइमरका रोगीहरू रहेका छन्, अहिले यसको सङ्ख्या झन् बढेको हुनसक्छ तर यसबारे नयाँ अध्ययन प्रतिवेदन भने आइसकेको छैन । विश्व अल्जाइमर दिवस यस्तै कुराहरूमा जनचेतना बढाउने हेतुले हरेक वर्षको सेप्टेम्बर २१ तारिखमा मनाइन्छ । सेप्टेम्बर महिनालाई अल्जाइमर विरुद्धको महिनाका रूपमा मनाउने चलन पनि छ । यस रोग प्रति सबै जना सचेत रहौँ ।
हाम्रो पात्रोका लागी सुयोग ढकाल
Liked by:
